2018xan ondarrutarrok lortu dou hondakinan erdixak sailkatu eta reziklatea bixaltzi.
2019xan be hobetzen jarraitxu bir dou, zamar gitxia sortu eta halako irudixak ez errepikatzeko.
Urte barrixin be hondakinak murriztu, berrerabili eta birziklatu.
(2019ko urtarrilan 1in atatako argazkixe)
Ondarroa bihurtu da Bizkaian birziklatzera hondakin gehien bidaltzen duen herria.
2017an hondakinen %29 bidali zuen birziklatzera; eta 2018ko lehen hiru hileetan %48,7 bidali du birziklatzera.
Emaitza hau hobetzen joango dela aurreikusi daiteke, udaberrian sortzaile handiak ere (tabernak, dendak…) organikoa banatzen hasi direlako.
Gorakada honek erakusten du politika eta erabaki ausartek emaitza onak ematen dituztela.
Ondarroako udalak duela urte batzuk helburu bat ipini zuen: hondakinen %70 baino gehiago banatu eta birziklatzera bidaltzea. Eta helburu hori betetzeko neurriak hartzen joan da urtez urte. Adibidez, organikoa banatzeko materiala eta birziklatzeari buruzko informazioa herriko etxe guztietara eraman du, kanpaina pertsonalizatua eginda. Hau oso neurri garrantzitsua izan da.
Herriko ikastetxe eta talde askok ere neurri ausartak hartu dituzte hondakinak gutxitu eta birziklapena bultzatzeko. Eskertzekoa eta txalotzekoa da euren lana.
Hurrengo hileetan ikusiko dugu ea emaitzek hobetzen jarraitzen duten. Oraindik lan asko dago egiteko, baina norabide onean goaz eta pauso garrantzitsuak eman ditugu azken hileetan. Eskualdeko beste herri batzuk ere aurrera doaz, gero eta hondakin gehiago sailkatuz.
Lea-Artibai eskualdeko herriak gauza bat ari dira erakusten: neurri onak hartuz gero, Bizkaiko herrietan ere posible dela birziklatze tasa altuak lortzea.
Ondarroako eta eskualdeko udalak eta herritarrak animatu nahi ditugu aurrera jarraitzeko. Bide onetik goaz eta eredugarriak gara. Zorionak denoi!
Urtero lez, aurten ere hondakinez beteta amaitu dute Ondarroako kaleek Zapato Azulean. Zabortegian amaituko duten hondakin piloa.
Urtetik urtera neurri gehiago hartzen dira hau ez gertatzeko, baina argi dago oraindik pauso gehiago eman behar direla.
Zapato Azulean hondakinen arloan ondo eta txarto egin dena idatzi dugu, hurrengo urteetarako neurriak hartu ahal izateko.
ONDO EGIN ZENA:
TXARTO EGIN ZENA
EGOERA HOBETZEKO NEURRI BATZUK
2016xan ondarrutarrok 774.113 kilo hondakin bixaldu genduzen birziklatzea. Baine zoritxarrez ixe hiru bidar zamar gexa bixaldu genduzen erretea eta gero bertederuta. 2.115.541 kilo, hain zuzen be.
Erretea eta bertederuta botatako hondakin gexenak rezikla ahal dizen hondakinak zin: kartoik, plastikuk, organiku…
Hau egoeri, Lea Artibai eta Bizkai guztin errepikatzen da. Lea Artibaiko Mankomunitateko herrixak 6.421.145 kilo zamar bixaldu zitxuezen erre eta zabortegixeta 2016xan.
Argi da holan ezin geinkela jarraitxu. Errekurso naturalak alperrik galtzen gabiz, eta zabortegixak zamarrez beteten.
Egoeri aldatzeko sasoi de. Euskal Herriko herri askotan hondakinan %70 eta %80 reziklatea bixaltzi lortu dabe hondakinak batzeko sistemi aldatute, eta hondakin gitxia sortzi be lortu dabe. Badakiau gure eskualdeko herrixetan be halakoxe sistema barrixak ipintxeko asmutan dabizela, eta pozten gaz.
Zamarrak edozelan botati ezta ontzat hartu bir. Reziklati eta reziklateko bidik ipintxi danon arduri ixan bir de. Etorkizun hobe baten alde!
Argazkixetan ikusten dana Zapato Azulin Ondarrun sortutako zamar pilu de.
Urtero jaxan antolatzailik (Radixuk) ahalegin handixe etxen dau hau ez pasateko. Eta aurten inoiz baino baso urdin gexa atatxuz jentik horretxek basuok erabiltxeko behin eta barriro, eta kalik garbixaua eoteko.
Jai bat antolatzen dan bakotxin zamar asko sortzen dou. Hondakin askok bertederutan amaitzen dau, eta beste askok errekan eta itsosun amaitzen dabe, eta inguru naturala kontaminaten dabe.
Geuk ondo pasateko Euskal Herrixe bertederoz beteten gabiz eta planetako rekurso naturalak jaten gabiz.
Jai eredu aldatu bir dou, garbi jokatute be ondo pasa leikelako.
2015in be ondarrutarrok milak eta milak kilo hondakin erre eta bertederuta bota genduzen. Diputazinoin dato ofizilialetan ikusten dan latxeik, ixez 2.112.838 kilo zamar bixaldu genduzen erretea eta bertederuta; 757.143 kilo reziklatea; eta 30.000 kilo inguru konpost bihurtu zin (hau azkana gutxi gora beherako estimazinoi bat da).
Ordun, esan geinke 2015in Ondarrun sortutako hondakinan %72 erretea eta bertederure bixaldu zile. Txarrena hauxe da: erre zin hondakin asko rezikla ahal zile, edo konposta bihurtu.
Mankomunidadik emondako datun arabera, Lea Artibai eskualdin be panorami antzeaku re: hondakinan %73 erretea eta bertederuta bixaldu genduzen eskualdeko herritxarrok.
Urti jun eta urti etorri, matexal pilo bat gabiz alperrik galtzen, erreten eta bertederutan botaten: egurrak, plastikuk, hondakin organikuk, paperak, kartoik…
Horrek zer nahi dau esan? Batetik, Bizkaiko bertederuk zamarrez eta errautsez beteten gabizela, eta geure seme-alabai lagakotzauela hori “erregaluoi”. Bestetik, rekursuk alperrik galtzen gabizela. Eta, amaitzeko, diru alperrik botaten gabizela. Ze zamarrak erretearren ordainddu ein bir ixaten dou, eta reziklataku ostea saldu etxen dou eta diru irabazten dou (gero hondakinan zerbizixu merketzeko balixo daben diru, hain xuxen be).
Egoeri aldatzeko sasoi de. Gexa rezikla bir dou. Geure osasunan oneako ixango da, geure boltsikuk be igarriko dabe, eta gure seme-alabak eskertuko dosku.
Ondo pasateko ez da zetan kalik zikinddu.
Baso bakarra nahiku de ondo pasateko. Eta hondakinak bakotxe beran lekure bota.
Ondo pasa eta birziklatu!
![DSC_0159[1]](https://ondarroazerozamar.files.wordpress.com/2014/08/dsc_01591.jpg)
Ondarroako EAJ-PNVk zamarren eta hondakinen inguruan proposamena egin du. Asko poztu gara euren iritzia ezautu dugulako, ze oposizioko alderdiak be zamarrei buruzko iritzia emotea oso garrantzitsua da. Zamarrak herritar guztien arazoa dira, eta denon artean topatu behar diegu irtenbidea.
Baina EAJ-PNVk aurrera egin beharrean atzera egin du: 2010ean ordenantza bat egin zuen Ondarroako Udalean, eta birziklatzea derrigorra zela esaten zuen; 2014an dino zamarrak nahi dituenak borondatez birziklatu behar dituela. Penagarria da atzerapauso hau.
Gainera, EAJ-PNVk erabiltzen dituen datu asko okerrak dira. Datuak ematen ditu, baina ez du esaten datu horiek non topatu ahal diren.
Guk datu errealekin erantzungo diogu EAJ-PNVri.
– EAJ-PNVkoek esaten dute Ondarroan %70 birziklatzen dugula. Josu Madariaga Bizkaiko Ingurumen Diputatuak ere berdina esan zuen, Ondarroan emon zuen hitzaldian. Guk publikotik esan genion hori gezurra dela, datu horretan sartu zituelako zabortegian eta errauskailuan amaitzen duten hondakin asko. Eta berak onartu zuen baietz, tranpatxoak egin zituela datu hori lortzeko! Hitzaldi horretan egon zirenak dira testigu.
Errealitatea ez da hain zoragarria: Ondarroan hondakinen %26 banatzen dugu bakarrik. Beste guztia nahastu egiten dugu, zamartzara botatzen dugu. Gero, oso zaila izaten da nahastuta dauden zamarretatik materialak banatu eta birziklatzea. Eta birziklatzen ez dugun guztia Bizkaiko beste herri batzuetara bidaltzen dugu, erretzera edo zabortegietara. Ez da justua. Ondarroako hondakinen eta zamarren datuak hemen daude:
http://www.ondarroa.eu/Documents/Denak%202013.pdf
– Bizkaian ia %50 birziklatzen dugula esan dute Ondarroako EAJ-PNVkoek. Baina EHUko ikerlariek egin duten azterketa batek kontrakoa esaten du. Bizkaian %36 birziklatzen dugu bakarrik, eta Europak agintzen duenetik urruti gaude. Hemen informazio gehiago:
– EAJ-PNVk dio 5. kontenedora dela sistemarik onena, organikoa jaso eta birziklatze tasak hobetzeko. Baina Bizkaiko ekologistek egin duten azterketa baten arabera, borondatezko 5. edukiontzian oso organiko gutxi jasotzen da Bizkaian. Bilboko Udalak emandako datuek ere hori erakusten dute, edukiontzi horretan oso gutxi jasotzen dela. Hemen informazio gehiago:
– EAJ-PNVk dio atez atekoa sistema utopikoa dela. Hori ez da egia. Munduko herri eta hiri askotan erabiltzen dute, modalitate desberdinetan. Ameriketako San Frantziskon, Europako Milan edo Bruselasen… eta birziklatzera askoz be material gehiago bidaltzen dute. Kolore guztietako alderdi politikoek ipini dute atez atekoa: Oviedon PPren udalak, Kataluniako Vic-en CiUren eta ERCren udalak…
– EAJ-PNVk dino sistema askoz be garestiagoa izango dala, baina Mankomunitateak egin duen txostenak kontrakoa esan dau: atez atekoa sistema merkeagoa izango dala 5. kontenedora baino. Hamen txostena:
http://www.ondarroa.eu/eu-ES/Udala/Antolaketa/Ingurumena_aktak_hondakinak/ONDARROA%20AURKEZPENA.pdf
– Amaitzeko, EAJ-PNVk dio sistema honek usainak ekarriko dituela herrira, eta kaleak zikinago egongo direla. Hori ez da egia, eta nahi duenak bisita bat egin dezake Gipuzkoan edo Nafarroan atez atekoa egiten duten herrietara. Gainera, hori idatzi duen jeltzalea ez da ibiltzen Ondarroako kaleetatik? Ez du ikusi nola egoten diren herriko kontenedorak? Ez dute usaindu kontenedorek daukaten antza? Argazki batzuk ipinitzen ditugu adibide lez.
Atez atekoa birziklatzera material gehien bidaltzen dituen sistema da, herritarrak hondakinen arazoaz kontzientziatzen dituen sistema. Ondarroan atez atekoa ipiniz gero, gure herria Bizkaian gehien birziklatuko lukeen herria izango litzateke, abantaila handiz. Lanpostuak ere sortuko lirateke. Geure herriaz eta geure herritarrez harro egoteko beste arrazoi bat edukiko genuke.
Ondarroan oso gutxi bidaltzen dugu birziklatzera, %26 bakarrik. Bizkaian ere %36 birziklatzen da bakarrik. Beste guztia erre egiten dugu Alonsotegin, eta zabortegietan bota Zallan edo Larrabetzun.
Egunero egunero ikusten ditugu gure kaleetan birziklagarriak diren materialak zamarretara botata. Tartean, plastikoak. Agian herritarren gehienak ez daki plastiko horiek zamarretara botatzeak zelako kalte handiak eragiten dituen.
Zabortegietan amaitzen duten plastikoek 1000 urte ere behar izaten dituzte desagertzeko, eta txikitu ahala partikula toxikoak zabaltzen joaten dira. Alonsotegiko errauskailuan erretzen diren plastikoek, ostera, gai kutsagarri asko sortzen dituzte: dioxinak, benzenoa, fenolak, butadienoa… zamarrak erreta, plastikoen arrisku toxikoa handitu egiten dugu.
Gero errauts toxiko horiek tratamendu berezia jaso behar izaten dute. Eta zabortegi berezietan bota behar izaten dira. Tratamendu garestia da, eta pertsonon osasuna arriskuan ipintzen duena. Zorrotzako herritarrak, adibidez, osasun arazoak salatzen ari dira, gure zamarren errautsak euren auzoan tratatzen direlako.
Egoera honi irtenbidea emateko aukerak badaude: plastikoen erabilera gutxitu, eta erabiltzen ditugun plastikoak ahal denik eta gehien berrerabili eta behar ez dugunean birziklazera bidali.
Ondarroan zamarrak birziklatzen ez baditugu, Bizkaiko beste herritar batzuen osasuna kaltetzen dugu. Hori ez pasatzeko, murriztu, berrerabili eta birziklatu!
Ondarroa Zero Zamar 